Moeten we zalm dan redden?

Bijna iedereen lust zalm. De consumptie van zalm is enorm en stijgt jaarlijks met gemiddeld 115.000 ton. De productie vindt voornamelijk plaats door zalm te kweken. Nu is dat op zichzelf een activiteit die best duurzaam lijkt voor onze planeet. Immers kweken lijkt, in plaats van wilde zalm jagen, voor consumptie zoveel beter. We tasten dan de wilde populatie niet aan zou je denken. Maar is dat ook zo? En als je deze zalm kweekt is deze dan ook geschikt voor consumptie? Kunnen we het kweken van zalm echt duurzaam en gezond maken? Het antwoord hierop lees je in deze blog.

Waarom is kweken noodzakelijk?

De stijging van zalmproductie is niet te stoppen, recent onderzoek geeft aan dat Noorwegen (Noorwegen is de grootste producent met 55,3% van de wereld zalmproductie en tweede is Chili met 25,4% )  bijvoorbeeld een productie stijging gehad heeft van 1.000 ton in 1970 naar 1.350.000 ton in 2020 en streeft naar een verdubbeling hiervan in 2030 en het vijfvoudige van de huidige productie in 2050. Dit zijn enorme bijna onvoorstelbare getallen met een onherstelbare schade aan de wilde zalm populatie.

Productie van zalm gebeurt door zalm te kweken in bassins die in de zee liggen voor de opening van rivieren waar de wilde zalm langs trekt. Deze bassins zijn afgescheiden van de zee door middel van fijnmazige netten. Als je kweekt wil je vanzelf sprekend een zo hoog mogelijke opbrengst en dus stop je allerlei zaken in het voer o.a. antibiotica. Deze antibiotica voorkomt dat te veel zalmen in de kweekbassins afsterven als gevolg van allerlei ziektes. Te veel in ieder geval van de ogen van de kwekers.

Uit onderzoek blijkt dat de wilde populatie zalm besmet raakt met ziektes van de kweekzalm maar ook dat de wilde zalm in contact komt met de antibiotica en dus langer blijft leven met allerlei consequenties. Om nog maar te zwijgen van de kweekzalm die ontsnapt en aan de wilde populatie wordt toegevoegd. Om met dit laatste te beginnen, dit is een probleem omdat de populatie verzwakt met dieren die niet sterk en gezond zijn als gevolg van overleven in de natuur. Deze dieren met zwakkere genen planten zich voort en mengen zich dan met de “wilde” populatie. De wilde maar nu verzwakte soort wordt kleiner in populatie omdat steeds minder zalmen zich staande kunnen houden. Op zich geen probleem voor de productie van kweekzalm, omdat deze zich op peil houdt met eigen gekweekte aanwas en dus niet afhankelijk is van de populatie wilde zalm. Voor een beter beeld van deze situatie hebben we hiernaast een video weergegeven “Artifishal” gesponserd door Patagonia. Ik hoop dat je de tijd wil nemen om het stukje te kijken, dat we voor je hebben geselecteerd.

Is gekweekte zalm geschikt voor consumptie?

Wel erg jammer dat een soort aan het verdwijnen is als gevolg van onze gulzigheid zou ik zeggen. Maar goed ik heb natuurlijk als vliegvisser dan ook wel een eigenbelang dat de soort blijft bestaan. Zeeluis is een parasiet die zalm infecteert. Dit is een geheel natuurlijk verschijnsel en deed zich nauwelijks voor. Maar door grote dichtheid van de zalm in de kweeknetten is dit voor de zeeluis letterlijk een luizenleven. Zodra een zalm geïnfecteerd raakt kan deze niet meer voor consumptie verkocht worden vanwege het aantasten van weefsel en organen in de zalm. Dit wil een kweker dus voorkomen vaak met chemicaliën of andere oplossingen. Het probleem is echter dat de wilde zalm dus ook langs deze netten zwemt en in aanraking komt met de zeeluis en hiermee geïnfecteerd raakt. Gevolg is grotere sterfte onder de wilde populatie zalm. Dan om de opbrengst zo hoog mogelijk te maken worden grote hoeveelheden antibiotica gebruikt om bacteriën te bestrijden. Het voer van kweekzalm bestaat uit visolie, kleinere vis, kippenveren en -stront (wordt gebruikt als bindmiddel om korrels te maken), genetisch gemodificeerde gist, sojabonen en kippenvet. Kweekzalm is van zichzelf grijs in plaats van roze (wilde zalm voedt zich met garnalen dat maakt het vlees roze) dus wordt er kleurstof aan toegevoegd. Kweekzalm bevat een 8 keer hogere concentratie van PCB dan wilde zalm en ook hoge concentratie van kwik en dioxines. Omega-3 is gezond voor lijf en leden en verhoogt de weerstand tegen infecties en dergelijke. Omega-3 komt echter doordat wilde zalm zich voed met planten zoals algen, gras en bladeren. Kweekzalm krijgt dit niet en bovendien krijgen ze veel soja dus bevat kweekzalm veel omega-6 dat ontstekingsbevorderend werkt.

Is kweken van zalm dan duurzaam mogelijk?